تفاوتی ندارد که قصد طراحی یک سایت جدید دارید، یا در حال اجرای پروژه سئو روی یک سایت قدیمی هستید؛ داشتن یک ساختار استاندارد و اصولی برای URLها و پیوندهای یکتای سایت به موتورهای جستجو و گوگل کمک می‌کند تا درک بهتر و سریع‌تری از محتوا و ارتباط صفحات سایت داشته باشند.
باید تمام تلاش شما بر این باشد که crawlerها و خزنده‌های گوگل در اولین برخورد با سایت، ساختار صفحات آن را درک کنند. اگر در این مورد موفق عمل نکنید ممکن است مشکلات مختلفی برای سایت شما ایجاد شود. مشکلاتی مانند ایندکس نشدن صفحات، Double Result شدن صفحات و یا رتبه گرفتن صفحات اشتباه به جای صفحه مورد نظرتان. بنابراین در ادامه به بایدها و نبایدهای ساختار URL های سایت برای سئو می‌پردازیم. با آژانس دیجیتال مارکتینگ دانا همراه باشید.
به طور ایده‌آل، بهتر است طراحی ساختار پیوندهای یکتا، قبل از منتظر شدن سایت و در مرحله طراحی سایت انجام شود. زیرا تغییر در ساختار URL ها و آدرس صفحات ممکن است مشکلاتی را برای آن سایت ایجاد کند. اما درموارد مختلف چاره‌ای جز تغییر نداریم جر این‌که مشکلات و عوارض کوتاه مدت آن را به جان بخریم.
از منظر سئو بایدها و نبایدهایی برا آدرس صفحات و URLهای سایت وجود دارد که برای طراحی یک ساختار استاندارد، باید از آنها آگاه باشید. البته که با توجه به شرایط هر سایت ممکن است برخی از این موارد درباره آن صدق نکند؛ اما به طور کلی شرایط استاندارد به شکل زیر است:
نبایدهای ساختار URL و آدرس صفحات سایت
1. ایجاد URL های پیچیده
از منظر سئو بایدها و نبایدهایی برا آدرس صفحات و URLهای سایت وجود دارد که برای طراحی یک ساختار استاندارد، باید از آنها آگاه باشید. البته که با توجه به شرایط هر سایت ممکن است برخی از این موارد درباره آن صدق نکند؛ اما به طور کلی شرایط استاندارد به شکل زیر است:
در فضای رقابتی امروز سئو، هر جزئیات کوچک می‌تواند در تعیین رتبه یک وب‌سایت تأثیرگذار باشد. یکی از این اجزا که اغلب نادیده گرفته می‌شود، ساختار URL یا همان آدرس صفحات وب‌سایت است. یک URL تنها مسیر دسترسی کاربران به محتوا نیست، بلکه نشانه‌ای مهم برای درک موضوع صفحه توسط گوگل و سایر موتورهای جستجو به شمار می‌آید. در این راهنمای جامع، به‌صورت کامل و کاربردی بررسی خواهیم کرد که چگونه یک URL بهینه، کوتاه، خوانا و سئو پسند بسازیم تا هم کاربران تجربه بهتری داشته باشند و هم موتورهای جستجو ساختار سایت را بهتر درک کنند.
در ادامه، با ساختار فنی URL، اصول سئو، اشتباهات رایج، نحوه ریدایرکت، و حتی تنظیم URL برای سایت‌های چندزبانه آشنا می‌شوید.
URL چیست و چه نقشی در سئو دارد؟
URL (Uniform Resource Locator) در واقع نشانی منحصربه‌فردی است که مسیر دسترسی به هر صفحه در فضای وب را مشخص می‌کند. به‌عبارت ساده‌تر، همان آدرسی است که کاربران در مرورگر خود وارد می‌کنند تا به محتوای یک صفحه دسترسی یابند. اما اهمیت URL تنها به همین نقش فنی محدود نمی‌شود؛ بلکه از دید موتورهای جستجو، URL یکی از عناصر کلیدی در درک موضوع و ساختار سایت محسوب می‌شود. زمانی که ربات‌های گوگل وارد سایت می‌شوند، ابتدا به ساختار آدرس‌ها نگاه می‌کنند تا بفهمند هر صفحه در چه زمینه‌ای فعالیت دارد و با چه صفحاتی در ارتباط است. بنابراین، یک URL واضح و ساختارمند نه‌تنها برای کاربران قابل درک‌تر است، بلکه به گوگل نیز کمک می‌کند تا محتوای صفحه را بهتر شناسایی و در نتایج مرتبط نمایش دهد.
یک URL بهینه باید بتواند به‌طور خلاصه موضوع اصلی صفحه را منتقل کند، از کاراکترهای غیرضروری و پارامترهای پیچیده پرهیز نماید و شامل کلمات کلیدی مرتبط با محتوای صفحه باشد. چنین ساختاری علاوه بر بهبود سئو، باعث افزایش اعتماد کاربر، خوانایی آدرس و نرخ کلیک (CTR) نیز می‌شود.
تأثیر ساختار آدرس بر درک گوگل
ساختار URL نقشی بنیادین در نحوه درک و تحلیل محتوای وب‌سایت توسط گوگل دارد. موتورهای جستجو از اجزای مختلف آدرس برای درک ارتباط موضوعی میان صفحات استفاده می‌کنند. هنگامی که یک URL شامل کلمات کلیدی مرتبط با محتوای صفحه باشد، الگوریتم‌های گوگل سریع‌تر متوجه می‌شوند که موضوع اصلی آن صفحه چیست و در نتیجه، شانس نمایش آن در نتایج مرتبط افزایش می‌یابد.
استفاده از کلمات کلیدی مرتبط
وقتی آدرس صفحه شامل کلمات کلیدی مرتبط با محتوای صفحه باشد، الگوریتم‌های گوگل به‌سرعت می‌توانند موضوع اصلی صفحه را درک کنند. به عنوان مثال:
example.com/seo-url-optimization
این URL به وضوح موضوع صفحه را مشخص می‌کند: کاربر و موتورهای جستجو می‌توانند از روی همین آدرس حدس بزنند که محتوا مربوط به «بهینه‌سازی URL برای سئو» است. چنین URLهایی خوانا، کوتاه و شامل کلمات کلیدی مرتبط هستند و احتمال کلیک کاربران روی لینک را افزایش می‌دهند. همچنین گوگل می‌تواند به راحتی ارتباط این صفحه با دیگر محتواهای مرتبط در سایت شما را تشخیص دهد.
example.com/?p=123
این URL هیچ اطلاعاتی درباره محتوای صفحه ارائه نمی‌دهد. برای کاربر، مشخص نیست که بعد از ورود به این آدرس با چه موضوعی مواجه خواهد شد و برای موتورهای جستجو نیز ارزش محدودی در تحلیل محتوا و رتبه‌بندی صفحه دارد. استفاده از چنین URLهایی می‌تواند باعث کاهش نرخ کلیک و حتی سردرگمی کاربران شود، به خصوص اگر در نتایج جستجو ظاهر شود.
ساختار منطقی و سلسله‌مراتبی
چینش منطقی مسیر URL نه تنها تجربه کاربران را بهبود می‌بخشد، بلکه به موتورهای جستجو امکان می‌دهد صفحات سایت را به‌صورت دقیق‌تر تحلیل و شاخص‌گذاری کنند. یک ساختار منظم، ربات‌های گوگل را در پیمایش سایت (Crawlability) یاری می‌دهد و سلسله‌مراتب صفحات را به‌وضوح نمایش می‌دهد، به طوری که کاربران نیز با نگاه کردن به URL می‌توانند جایگاه محتوا در سایت و مسیر دسترسی به بخش‌های مرتبط را سریعاً تشخیص دهند.
این آدرس نشان می‌دهد که محتوا در دسته‌بندی «سئو» قرار دارد و بخشی از مجموعه آموزش‌های وبلاگ است. چنین ساختاری به گوگل کمک می‌کند ارتباط میان صفحات مشابه را به‌خوبی درک کرده و آنها را در نتایج جستجو به‌صورت هدفمند نمایش دهد. همزمان، تجربه کاربری بهبود یافته و کاربران راحت‌تر می‌توانند مسیر دسترسی به محتوای مرتبط را پیش‌بینی کنند.
نکات کلیدی در طراحی سلسله‌مراتبی URL
عمق مناسب URL
توصیه می‌شود مسیر صفحات حداکثر دو تا سه سطح عمق داشته باشد تا از طولانی شدن بیش از حد URL جلوگیری شود.
دسته‌بندی و زیرمجموعه‌ها
استفاده از زیرمجموعه ها و دسته بندی های مرتبط ، ساختار منطقی سایت را تقویت می‌کند و دسترسی به محتوا را آسان‌تر می‌سازد
به‌کارگیری کلمات کلیدی
درج کلمات کلیدی مرتبط با موضوع در هر سطح URL، شفافیت محتوا را برای موتورهای جستجو افزایش می‌دهد.
پرهیز از پارامترهای پیچیده
استفاده از مقادیر نامفهوم یا پارامترهای پیچیده باعث کاهش وضوح سلسله‌مراتب و گیج شدن کاربران و موتورهای جستجو می‌شود.
📌رعایت این اصول ساده اما اساسی، علاوه بر نظم‌دهی به ساختار آدرس صفحات، به بهینه‌سازی سئوی داخلی سایت و ارتقای تجربه کاربری کمک می‌کند و مسیر موفقیت وب‌سایت شما را هموارتر خواهد ساخت.
یک URL خوب باید کوتاه، معنادار، و بدون کاراکترهای غیرضروری باشد. آدرس‌های طولانی یا مبهم باعث کاهش نرخ کلیک (CTR) و سردرگمی کاربران می‌شوند.
ساختار فنی و استاندارد URL
هر URL از چند بخش کلیدی تشکیل شده است که هرکدام نقش مهمی در شناسایی و درک محتوای صفحه توسط موتورهای جستجو و کاربران دارند:
پروتکل (Protocol):
پروتکل بخشی از URL است که نحوه انتقال اطلاعات بین مرورگر کاربر و سرور سایت را مشخص می‌کند. استفاده از HTTPS به جای HTTP علاوه بر افزایش امنیت ارتباط، اعتماد کاربران و موتورهای جستجو را نیز جلب می‌کند.
پروتکل
پروتکل بخشی از URL است که نحوه انتقال اطلاعات بین مرورگر کاربر و سرور سایت را مشخص می‌کند. استفاده از HTTPS به جای HTTP علاوه بر افزایش امنیت ارتباط، اعتماد کاربران و موتورهای جستجو را نیز جلب می‌کند.
دامنه
دامنه، نام سایت شماست و اولین نشانه از هویت وب‌سایت به شمار می‌رود. انتخاب دامنه کوتاه، به‌یادماندنی و مرتبط با برند، تأثیر مستقیمی بر تجربه کاربری و اعتبار سایت دارد.
مسیر
مسیر یا Path محل دقیق صفحه را مشخص می‌کند. طراحی مسیر منطقی و سلسله‌مراتبی باعث می‌شود ربات‌های گوگل ساختار سایت را بهتر درک کنند و کاربران به راحتی جایگاه محتوا را تشخیص دهند.
پارامترها
پارامترها معمولاً برای فیلتر، مرتب‌سازی یا دسته‌بندی محتوا استفاده می‌شوند و با علامت «؟» و «&» در URL ظاهر می‌شوند. استفاده بیش از حد یا نامناسب از پارامترها می‌تواند باعث سردرگمی کاربران و کاهش کیفیت سئو شود.
لنگر
Anchor بخشی از URL است که به یک بخش خاص از صفحه اشاره می‌کند و با علامت «#» نمایش داده می‌شود. این ابزار برای هدایت مستقیم کاربران به قسمت موردنظر صفحه مفید است، اما تأثیر مستقیمی بر رتبه‌بندی گوگل ندارد.
بهترین فرمت URL از دید گوگل
گوگل توصیه می‌کند آدرس صفحات باید به گونه‌ای طراحی شوند که هم برای کاربران و هم برای موتورهای جستجو قابل فهم باشند:
کوتاه و ساده: آدرس‌های کوتاه سریع‌تر خوانده می‌شوند و قابلیت به اشتراک‌گذاری بالاتری دارند.
استفاده از حروف کوچک انگلیسی: این کار از ایجاد URLهای تکراری و مشکلات مربوط به ایندکس‌گذاری جلوگیری می‌کند.
شامل کلمات کلیدی مرتبط: قرار دادن کلیدواژه اصلی در URL، سیگنال واضحی به گوگل درباره موضوع صفحه ارسال می‌کند.
پرهیز از کاراکترهای خاص یا نمادهای غیرمعنادار: نمادها، اعداد تصادفی یا پارامترهای غیرضروری می‌توانند فهم موضوع صفحه را برای موتورهای جستجو دشوار کنند و ظاهر URL را ناخوانا کنند.
تفاوت www و non-www
در طراحی URL، بسیاری از سایت‌ها با انتخاب بین نسخه‌های www و non-www مواجه می‌شوند. از نظر سئو، گوگل هیچ برتری خاصی به یکی از این دو نمی‌دهد و هر دو نسخه می‌توانند عملکرد یکسانی در رتبه‌بندی داشته باشند. آنچه اهمیت واقعی دارد، ثبات و یکپارچگی استفاده از دامنه است. اگر وب‌سایت شما به صورت گاه‌به‌گاه با www و گاه بدون آن نمایش داده شود، موتورهای جستجو ممکن است صفحات مشابه را به عنوان محتوای تکراری شناسایی کنند و این امر می‌تواند تأثیر منفی بر اعتبار دامنه و رتبه‌بندی داشته باشد.
| ویژگی‌ها | نسخه www | نسخه non-www |
|---|---|---|
| ظاهر آدرس | دارای پیشوند www (مثلاً www.example.com) | بدون پیشوند (مثلاً example.com) |
| تأثیر بر سئو | از نظر رتبه‌بندی در گوگل تفاوتی ندارد | از نظر رتبه‌بندی در گوگل تفاوتی ندارد |
| مدیریت کوکی‌ها | امکان تفکیک کوکی‌ها بین زیردامنه‌ها | کوکی‌ها برای تمام زیرشاخه‌ها مشترک هستند |
| ظاهر و برندینگ | حالت رسمی‌تر و سنتی‌تر دارد | ظاهر مدرن‌تر و کوتاه‌تری ارائه می‌دهد |
| تجربه کاربری | ممکن است کمی طولانی‌تر به نظر برسد | آدرس ساده‌تر و به‌یادماندنی‌تر دارد |
| توصیه گوگل | هیچ‌کدام بر دیگری برتری ندارد؛ فقط ثبات مهم است | هیچ‌کدام بر دیگری برتری ندارد؛ فقط ثبات مهم است |
📌کوکی فایل کوچکی است که توسط وب‌سایت در مرورگر کاربر ذخیره می‌شود تا اطلاعاتی مانند تنظیمات، سبد خرید یا وضعیت ورود کاربر را حفظ کند و تجربه استفاده از سایت را بهبود بخشد.
اصول و نکات کلیدی در ساخت URL سئو پسند
برای ایجاد URLهایی که هم برای موتورهای جستجو و هم برای کاربران بهینه باشند، رعایت چند اصل کلیدی ضروری است. این اصول به شما کمک می‌کنند ساختاری منظم، قابل فهم و جذاب برای صفحات سایتتان ایجاد کنید.
۱. کوتاه و گویا بودن URL
آدرس صفحات باید کوتاه، ساده و بدون پیچیدگی باشد. URLهای کوتاه‌تر نه تنها راحت‌تر به خاطر سپرده می‌شوند، بلکه شانس کلیک کاربران (CTR) را افزایش می‌دهند. یک آدرس طولانی و پر از پارامترهای غیرضروری، هم تجربه کاربری را کاهش می‌دهد و هم ربات‌های گوگل را سردرگم می‌کند.
۲. استفاده از کلمات کلیدی مرتبط
قرار دادن کلمه کلیدی اصلی صفحه در مسیر URL، کمک می‌کند موتورهای جستجو موضوع صفحه را بهتر درک کنند. این کار علاوه بر بهبود سئو، کاربران را نیز از محتوا و هدف صفحه آگاه می‌سازد. مثلاً اگر صفحه شما درباره «راهنمای بهینه‌سازی URL» است، بهتر است این عبارت به صورت /seo-url-optimization در URL لحاظ شود.
۳. استفاده از خط تیره به جای زیرخط
برای جدا کردن کلمات در URL، همواره از خط تیره (-) استفاده کنید. گوگل خط تیره را به عنوان جداکننده کلمات تشخیص می‌دهد، اما زیرخط (_) را به عنوان یک کاراکتر واحد در نظر می‌گیرد و این می‌تواند بر درک صحیح موضوع توسط موتور جستجو تأثیر منفی بگذارد.
۴. حذف تاریخ‌ها و اعداد غیرضروری
تاریخ‌ها یا شماره‌های تصادفی در URL می‌توانند باعث کاهش ماندگاری و ارزش صفحه در آینده شوند. بهتر است از آدرس‌های انعطاف‌پذیر و زمان‌مند خودداری کنید تا URL حتی بعد از سال‌ها همچنان معتبر و قابل فهم باقی بماند.
۵. ایجاد اسلاگ (Slug) هدفمند و شفاف
اسلاگ باید مختصر و بیانگر دقیق محتوای صفحه باشد. به عنوان مثال، /seo-url-guide به مراتب بهتر و گویا‌تر از /page-15 است. انتخاب اسلاگ مناسب، علاوه بر افزایش شفافیت برای موتورهای جستجو، تجربه کاربری را نیز بهبود می‌بخشد و مسیر دسترسی به محتواهای مرتبط را برای کاربران آسان‌تر می‌کند.
اشتباهات رایج در ساخت URL و تأثیر آن بر سئو
در فرآیند بهینه‌سازی سایت، یکی از بخش‌هایی که اغلب نادیده گرفته می‌شود، ساختار URL است. بسیاری از مدیران وب‌سایت بدون آگاهی از اصول سئو، آدرس‌هایی ایجاد می‌کنند که نه تنها برای کاربران ناخوانا هستند، بلکه باعث افت رتبه در نتایج جستجوی گوگل نیز می‌شوند. در ادامه، مهم‌ترین خطاهایی که باید از آنها پرهیز کنید را بررسی می‌کنیم:
۱. استفاده بیش از حد از پارامترها
۲. تغییر یا حذف URL بدون ریدایرکت 301
یکی از اشتباهات پرهزینه در سئو، تغییر یا حذف آدرس صفحات بدون انجام ریدایرکت 301 است. در این حالت، تمام ترافیک و اعتبار سئوی صفحه از بین می‌رود و کاربران با خطای 404 مواجه می‌شوند که تجربه کاربری منفی ایجاد می‌کند.
ریدایرکت 301 یک دستور دائمی است که به مرورگرها و موتورهای جستجو اعلام می‌کند آدرس صفحه به صورت دائم تغییر کرده و نسخه جدید باید جایگزین آن شود. با استفاده از ریدایرکت 301:
- کاربران به‌صورت خودکار به URL جدید هدایت می‌شوند و تجربه کاربری بدون اختلال حفظ می‌شود.
- ارزش لینک‌های ورودی و اعتبار سئو صفحه قدیمی به صفحه جدید منتقل می‌شود.
- از بروز خطاهای 404 جلوگیری شده و رتبه سایت در نتایج جستجو کاهش نمی‌یابد.
۳. نبود تگ Canonical در صفحات مشابه
۴. استفاده از حروف بزرگ، فاصله یا نمادهای خاص
URL باید از نظر فنی تمیز و استاندارد باشد. استفاده از حروف بزرگ یا فاصله در آدرس می‌تواند باعث بروز خطا در سرور یا تداخل در لینک‌دهی داخلی شود. همچنین، آدرس‌های طولانی یا دارای نمادهای خاص ظاهری غیرحرفه‌ای دارند. بهتر است همیشه از حروف کوچک انگلیسی و خط تیره (-) برای جداسازی کلمات استفاده کنید تا خوانایی و زیبایی URL افزایش یابد.
۵. تکرار بیش از حد کلمات کلیدی
بهینه‌سازی URL برای سایت‌های چندزبانه
در وب‌سایت‌هایی که محتوا به چند زبان ارائه می‌شود، مدیریت ساختار URL از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. ساختار درست URL نه تنها تجربه کاربری را بهبود می‌بخشد، بلکه به موتورهای جستجو کمک می‌کند تا صفحات چندزبانه را به درستی ایندکس و رتبه‌بندی کنند.
۱. استفاده از زیرپوشه‌ها (Subdirectories)
یکی از مؤثرترین روش‌ها برای سازماندهی صفحات چندزبانه، استفاده از زیرپوشه‌ها است. این روش باعث می‌شود که مسیر هر صفحه واضح و مشخص باشد و کاربران به‌راحتی زبان مورد نظر خود را شناسایی کنند. نمونه‌ای از این ساختار:
example.com/fa/ ← صفحات فارسی
example.com/en/ ← صفحات انگلیسی
مزایای استفاده از زیرپوشه‌ها:
شفافیت برای موتورهای جستجو: گوگل راحت‌تر درمی‌یابد که هر صفحه مربوط به کدام زبان است.
انتقال اعتبار سئو: صفحات زیرپوشه از اعتبار دامنه اصلی بهره‌مند می‌شوند.
سهولت مدیریت سایت: نگهداری لینک‌ها، ریدایرکت‌ها و نقشه سایت ساده‌تر انجام می‌شود.
۲. استفاده از تگ hreflang
برای جلوگیری از مشکلات محتوای تکراری و نمایش نسخه مناسب به کاربران، باید از تگ hreflang استفاده کنید. این تگ به موتورهای جستجو اعلام می‌کند که هر صفحه متعلق به چه زبان و منطقه جغرافیایی است و نسخه اصلی صفحه کدام است. نمونه کاربردی:
<link rel="alternate" hreflang="fa" href="https://example.com/fa/page" />
<link rel="alternate" hreflang="en" href="https://example.com/en/page" />
<link rel="alternate" hreflang="x-default" href="https://example.com/" />
مزایای hreflang:
کاهش محتوای تکراری: گوگل دقیقاً می‌داند که کدام صفحه نسخه اصلی است.
افزایش دقت ایندکس: هر زبان در منطقه جغرافیایی مربوطه بهتر نمایش داده می‌شود.
بهبود تجربه کاربری: کاربران به طور خودکار به نسخه زبان مناسب هدایت می‌شوند.
۳. نکات کلیدی در مدیریت URL چندزبانه
سادگی و کوتاهی آدرس‌ها: URLها باید قابل خواندن و به‌خاطر سپردن باشند.
مسیرهای توصیفی: هر صفحه شامل کلمات کلیدی مرتبط با زبان و محتوای خود باشد.
پرهیز از پارامترهای پیچیده و تصادفی: مسیرهای طولانی و مبهم باعث کاهش شفافیت می‌شوند.
به‌روزرسانی لینک‌ها و نقشه سایت: هنگام افزودن زبان جدید، تمام لینک‌ها و Sitemap باید بروز شوند تا موتورهای جستجو صفحات جدید را سریع‌تر شناسایی کنند.
هماهنگی با ریدایرکت‌ها: در صورت تغییر مسیر یا حذف صفحه، ریدایرکت 301 باید به درستی تنظیم شود تا ارزش سئو حفظ شود.
